Ο δογματικός στην διαφωνία απαλλάσσει αμέσως τον εαυτό του από την κοπιαστική υποχρέωση να αναζητήσει το σφάλμα, μέσω της συζήτησης, έστω και με μικρή πιθανότητα, και στην δική του γνώμη. Υιοθετεί την άνετη ψυχολογικά και ξεκούραστη διανοητικά θέση, όπου αναζητά το λάθος αποκλειστικά στην θέση του συνομιλητή. Δεν υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να αλλάξει την δική του θέση, να εντοπίσει και να παραδεχτεί δικό του λάθος.
Δεν είναι απλώς προκατειλημμένος υπέρ της άποψής του, όπως είμαστε όλοι αναπόφευκτα και εξ ορισμού. Ο δογματικός ανάγει την προκατάληψη σε επιχείρημα, μόνο την δική του βέβαια. Και αυτο-περιορίζει τον ρόλο του στον διάλογο, στο να βοηθήσει τον άλλον να καταλάβει το δικό του σφάλμα. Χωρίς ταυτόχρονα ν' αναγνωρίζει και σ' εκείνον ότι είναι θεμιτό να κάνει το συμμετρικό. Ανατρέπει δηλαδή την ισοτιμία των συνομιλητών και περιμένει την δικαίωσή του στην συζήτηση, όχι από τα τεκμήρια και τα επιχειρήματα που θα συνεισφέρει στον διάλογο, αλλά απ' αυτή την ανατροπή.
Βρίσκω ότι είναι εξαιρετικά δύσκολη διάκριση για να γίνει, μεταξύ του κατασταλαγμένου συνομιλητή, εκείνου δηλαδή που πείθεται πολύ δύσκολα να αλλάξει γνώμη, και του δογματικού, εκείνου που ούτε καν το αποπειράται, και μάλιστα με θεωρία. Για να βοηθήσω στην αναγνώριση και την διάκριση λοιπόν, τόσο εκείνων που εφαρμόζουν τον δογματισμό, όσο και εκείνων που τον υφίστανται αλλά τους διαφεύγει το γεγονός, θα κρατάω εδώ κατάλογο από τις παραλλαγές που παίρνει στην πράξη η έκφραση του δογματισμού στην συζήτηση. Αυτοπεριορίζομαι σε πραγματικές εκφράσεις που μου έχουν προκύψει σε πραγματικές συζητήσεις ή σχόλια.
Δεν είναι απλώς προκατειλημμένος υπέρ της άποψής του, όπως είμαστε όλοι αναπόφευκτα και εξ ορισμού. Ο δογματικός ανάγει την προκατάληψη σε επιχείρημα, μόνο την δική του βέβαια. Και αυτο-περιορίζει τον ρόλο του στον διάλογο, στο να βοηθήσει τον άλλον να καταλάβει το δικό του σφάλμα. Χωρίς ταυτόχρονα ν' αναγνωρίζει και σ' εκείνον ότι είναι θεμιτό να κάνει το συμμετρικό. Ανατρέπει δηλαδή την ισοτιμία των συνομιλητών και περιμένει την δικαίωσή του στην συζήτηση, όχι από τα τεκμήρια και τα επιχειρήματα που θα συνεισφέρει στον διάλογο, αλλά απ' αυτή την ανατροπή.
Βρίσκω ότι είναι εξαιρετικά δύσκολη διάκριση για να γίνει, μεταξύ του κατασταλαγμένου συνομιλητή, εκείνου δηλαδή που πείθεται πολύ δύσκολα να αλλάξει γνώμη, και του δογματικού, εκείνου που ούτε καν το αποπειράται, και μάλιστα με θεωρία. Για να βοηθήσω στην αναγνώριση και την διάκριση λοιπόν, τόσο εκείνων που εφαρμόζουν τον δογματισμό, όσο και εκείνων που τον υφίστανται αλλά τους διαφεύγει το γεγονός, θα κρατάω εδώ κατάλογο από τις παραλλαγές που παίρνει στην πράξη η έκφραση του δογματισμού στην συζήτηση. Αυτοπεριορίζομαι σε πραγματικές εκφράσεις που μου έχουν προκύψει σε πραγματικές συζητήσεις ή σχόλια.
- ...όσο θα διασώζει καλή πρόθεση έστω και στο μέγεθος κόκκου μουστάρδας ... <θα συμφωνεί μ' αυτό που λέω>
- Αν επιτρέψεις στον εαυτό σου να διακρίνει το τόσο απλό, θα καταλάβεις αμέσως ...
- Δεν έχει σημασία αν αξιολογείς σωστά ή όχι την στάση μου τώρα ... οτιδήποτε ειπωμένο με καλή πρόθεση θα καρποφορήσει κάποια στιγμή ...
- ... δεν βλέπω ισότιμη με την δική μου την περί ζωής άποψή σου ...
- ...αποδέχομαι πλήρως το δικαίωμά σου να διαφωνείς και να πιστεύεις ό'τι θέλεις <όχι όμως την καλή πίστη σου, την οποία αμφισβητώ>
- ... αποκλείω να'χεις δίκιο ... διότι 'βλέπω' κάτι που εσύ δεν το βλέπεις.
- Σύντομα θα συμφωνήσεις μαζί μου ...
- Τα επιχειρήματα είναι γύρω σου. Αρκεί να κοιτάξεις ... και να μη κλείνεις τα μάτια σου ...
- Πραγματικά, μου είναι αδιανόητο πως μεγάλοι άνθρωποι έχουν πέσει θύματα της <τάδε> προπαγάνδας των media.... Δεν είναι να απορεί κανείς γιατί <το ένα ή το άλλο>.... Είναι δυνατόν να πιστευετε πως <κάτι που προσωπικά θεωρώ προφανώς λάθος> !!!!!!! ΑΑΑΑΑΑαχαχαχαχαχαχ!ΑΧαχΑΧχαχχχ!!!!!!!!!!!ΑχαχαχαχαχαχαχχαΧχΑ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Η' μήπως πρέπει να βάλω τα κλαματα;;;; Πραγματικά... δεν έχω λόγια......... Λυπάμαι... Πραγματικά λυπάμαι....
- Για να είμαστε ειλικρινείς <ισχύει αυτό που υποστηρίζω εγώ>.
- Είμαι βέβαιος πως κάποτε θα καταλάβεις ότι <έχω δίκηο σ' αυτό που ισχυρίζομαι>.
- Μην κάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις ...
- <Αυτό που ισχυρίζεσαι συνιστά> προφανέστατη λογική αντίφαση.
- Αν σε ενοχλεί το να έρχεσαι αντιμέτωπος με την ξεκάθαρη αυτή πρόκληση της λογικής (την οποία διακρίνεις σαφώς και ο ίδιος) αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα...
- Εάν σου απαντήσουν, είμαι σίγουρος ότι δεν θα αλλάξεις αποψη...οπότε ας το αφήσουμε καλύτερα...
- ΟΛΑ τα άλλα <οτιδήποτε διαφορετικό απ' αυτό που λέω> είναι παραμύθια για μικρά παιδιά.
- Αυτό που λες είναι αστείο. Και ο μόνος λόγος που εθελοτυφλείς ...
- ...μην χάνουμε τον χρόνο μας συζητώντας τα τόσο προφανή ...
- Οποιος δε το βλεπει <ότι αυτό που ισχυρίζομαι ισχύει> ειναι τυφλος.
- Τόσο δεν καταλαβαίνεις;
- Μα να μην μπορώ να βρω έναν Έλληνα να παραδέχεται το λάθος του ... (πολύ χαριτωμένο κι αστείο δεδομένου ότι διατυπώνεται από Έλληνα :-) ).
Πως ορίζεις την περίφημη "ισοτιμία συνομιλητών";
ΑπάντησηΔιαγραφήΌσο πιστεύω εγώ την θέση μου σωστή, τόσο πιστεύεις κι εσύ σωστή την δική σου. Και αντιστρόφως, όσο πιστεύω εγώ την δική σου λάθος, τόσο πιστεύεις κι εσύ λάθος την δική μου.
ΔιαγραφήΚαι τότε πως θεωρώ εγώ πως έχω δίκιο (αφού αυτή την άποψη που ορίζουμε σαν "δική μου" υποστηρίζω); Πως μπορώ να υπερασπίζομαι την οποιαδήποτε άποψη αν θεωρώ πως και ο άλλος ή πως όποια άλλη άποψη μπορεί να είναι το ίδιο σωστή με τη δική μου;
ΑπάντησηΔιαγραφήΕστιάζοντας στην γνώμη του άλλου που διαφωνεί μαζί σου. Στην διαφωνία, ένας τουλάχιστον από τους δύο έχει άδικο κι όμως νομίζει ότι έχει δίκηο. Άρα αυτό είναι κάτι που γίνεται! Εσύ νομίζεις ότι συμβαίνει στον συνομιλητή σου. Εκείνος νομίζει ότι συμβαίνει σ' εσένα. Κατ' αρχήν, τα δύο είναι ισοδύναμα, επομένως δεν αποκλείεται να συμβαίνει σ' εσένα.
ΔιαγραφήΑπλό στην σύλληψη, δύσκολο στην εφαρμογή...
Σε ποιόν από τους δύο συμβαίνει τελικά; Γι' αυτό υπάρχουν τα επιχειρήματα και τα τεκμήρια. Οι δογματικές διατυπώσεις συνιστούν απλώς μετασχηματισμό μιας συζήτησης που θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι παραγωγική, στο παιγνίδι της κολοκυθιάς.
Το οποίο, μόνο ο δογματικός το βρίσκει ότι έχει νόημα.
Και πως θα φτάσουμε κάπου αν εγώ δεν μπορώ να πάω πιο πέρα από το "Εσύ νομίζεις ότι συμβαίνει στον συνομιλητή σου. Εκείνος νομίζει ότι συμβαίνει σ' εσένα"; Ή μπορώ να πάω;
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε αποδοχή και από τους δύο κάποιων ελάχιστων κοινά αποδεκτών αξιωμάτων, και αν επιπλέον οι άνεμοι είναι ούριοι, μπορώ. :-)
ΔιαγραφήΑυτό ακριβώς κάνει η επιστήμη με τεράστια πρακτική επιτυχία και, με μικρότερη, η φιλοσοφία.
Αν υπάρχουν κοινά αποδεκτά αξιώματα και ούριοι άνεμοι, τότε η συζήτηση θα είναι πολύ βαρετή λέω εγώ... :)
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν συμφωνώ. Αναφέρομαι στα αξιώματα της συζήτησης της ίδιας, χωρίς τα οποία δεν μπορεί καν να γίνει (εξ ου και το ελάχιστα), το οποίο είναι βαρετό σε κάθε περίπτωση. Αν μπορεί να διεξαχθεί συζήτηση, τότε μπορεί να είναι βαρετή, μπορεί όμως και όχι.
ΔιαγραφήΟύριοι είναι οι άνεμοι όταν και οι δύο συνομιλητές απαρνούνται τον δογματισμό ο οποίος μετατρέπει κάθε συζήτηση σε παιγνίδι της κολοκυθιάς.
ΔιαγραφήΌχι τόσο εύκολο όσο ακούγεται ούτε τόσο συχνό...